کتاب «همسایه» به هرحال یکی از رمان‌های بسیار مهم در تاریخ ادبیات معاصر ایران است. تنها از معدود رمان‌های ایرانی که اتفاقاتش در شهر و در بطن جریانات اجتماعی جنبش ملی‌شدن نفت می‌گذرد.
خالق این اثر تابناک زنده‌یاد احمد محمود است. کارهای سترگ دیگری هم دارد از جمله رمان شهر سوخته. او خود نماد رنج و پایمردی است.
تا توانست نوشت و فریاد کرد. او، با این‌حال، انسانی بسیارشریف، فروتن و بسیار متین بود. زجر و زندان‌ها کشید ولی هرگز پشت آن اتفاقات تابلو به دست نگرفت. گویی همه اتفاقات زندگی‌ش را خودش تنظیم کرده بود. درباره این نویسنده و انسان بزرگ، هرچه گفته‌شود و شنیده‌شود، بازهم کم است.
نمایش «از خانه شماره ۳۷»درنخستین شبِ فیلمِ سال ۱۴۰۳ که صدودهمین شب از این دست بود، شوروحال دیگری داشت. میهمانان کوشیدند در سالن جا پیدا کنند، ولی شماری از آنان نتوانستند فیلم را ببینند. تعدادی هم فقط صدای فیلم‍را شنیدند! شبِ خوبی بود.
در ابتدای نشست پس از نمایش، محسن شهرنازدار، کارگردان فیلم توضیح داد که «تدارک تولید این فیلم در سال ۱۳۸۲ شروع شد. به دلایل منعدد، از جمله نبودِ حامی درست و درمان، تولید آن شش سال طول کشید که البته موضوع سفر به فرانسه و گرفتن تصویر و گفتگو با برخی مطلعین هم در این دوره اتفاق افتاد». از گفته‌های کارگردان می‌شود فهمید روند تولید نه تنها ساده نبود، بلکه روندی پر چالش و سنگلاخ هم بوده. اما شادمهر راستین که تهیه‌کننده فیلم است، این روند را عادی می‌داند «چون اگر سخت نبود که به دل نمی‌نشست!
به هر تقدیر، و با هر نگاه و تحلیلی، صادق هدایت یکی از قله‌های فرهنگ معاصر ایران است. قصه‌ها و نوشته‌های این نویسنده بزرگ و جانی، نیازی به تعریف و تمجید ندارد. او اثر خود را بر ادبیات معاصر ایران گذاشته و اگر صداهای متنوع و مختلف موافق و مخالف درباره شخصیت و آثار او شنیده می‌شود، ناشی از این تاثیرگذاری است. او از جمله بزرگانی است که هم بودنش محسوس بود هم نبودنش. هم در زندگی کوتاه ولی پربار خود موثر بود هم در خودکشی‌اش.
مستندها و نوشته‌های زیادی درباره او در دست است ولی شاید در تنها مستندی که صادق هدایت را با ادبیات و روایت خودش می‌شناسیم، مستند «از خانه شماره ۳۷» است. اثری که تولیدش بیش از شش سال طول کشیده.
امروز، پس از هفتاد و چند سال از نهضت ملی شدن نفت از زاویه ای به آن روزها نگاه می‌کنیم که رد زمان بر آن نشسته و داده های بسیار زیاد تازه‌ای در دسترس است.
امروز، می‌توان واقع‌گرایانه و کارشناسانه به آن نهضت بزرگ نگاه کرد
هدی صابر از آن دسته تلاشگران مدنی ایران بود که در عین دلبستگی به دکتر مصدق نگاه بازتری به مسایل داشت، امروز می‌دانیم تقدیس آن جنبش به خودی خود راه به جایی نمی‌برد، لازم است از جنبه های مختلف و با ترازوی سوپ و زیان به تحلیل آن نشست.
فیلم مصدق نگاهی دیگر بهانه ای است که مسئله همیشه تازه و پر چالش ملی شدن نفت را یکبار دیگر مرور کنیم.به ویژه آنکه هدی صابر بانی خیر این کار است .
دو قاب از زندگی هنری بهمن محصص
بی‌تردید، بهمن محصص یکی از شاخص‌ترین نقاشان ایران است. تاثیری که او بر جریان هنری زمان خود گذاشته، قابل چشم‌پوشی نیست. دو مستندساز نام‌آشنای ایران، احمد فاروقی و فرهاد ورهرام، با دو مستند کوتاه، برشی‌هایی از زندگی او را به تصویر کشیده‌اند. «چشمی که می‌شنود» اثر ماندگار فاروقی و مستند «سفری کوتاه» از فرهاد ورهرام.
