سال‌های چهل شمسی سده گذشته، به نوعی، سال‌های آبستن حوادث بود. پس از اتفاقات دو دهه گذشته، کم‌کم جرقه‌هایی در حوره فعالیت‌های فرهنگی و هنری زده می‌شدند. جرقه‌هایی که در دهه بعد بستر شکوفایی هنر و فرهنگ کشور شدند. در نیمه اول سال‌های پنجاه خورشیدی، جریان‌های نوین شعری، ادبی، هنرهای تجسمی و تزیینی در این آب و خاک شکل گرفتند که بذرشان در نیمه دوم سال‌های چهل نشانده شده‌بود. به همین خاطر در این سال‌ها هم در حوزه سینما و تئاتر شاهد جریان نوین و مترقی بودیم، هم در حوزه نقاشی، مجسمه‌سازی و گرافیک. خانه اردیبهشت اودلاجان، پس از نمایش چهارگانه علی نایینی با موضوع نقاشان مدرن و مترقی ایرانِ آن سال‌ها، چهار هنرمند دیگر از این حوزه را هم معرفی می‌کند: جلیل ضیاپور، منوچهر صفرزاده، بهمن محصص و مرتضی ممیز. دو اثر اول یادگار زنده‌یاد هوشنگ آزادی‌ور است، سومی از احمد فاروقی قاجار و چهارمی ساخته مصطفی رزاق کریمی.

تاکنون «شناخت دقیق گذشته محله و علل افول آن» هدف اصلی این نشست‌ها و مطالعه بوده و احتمالا تا آخر هم خواهدبود. اما، صرف شناخت گذشته و علل افول محله مشکلی را حل نمی‌کند. باید به فکر آینده بود. بر این اساس، مساله اصلی آن است که چگونه محله می‌تواند ارج و قرب گذشته را بازیابد و تبدیل به عضو موثری در بافت شهری پایتخت شود.

تردیدی نیست که هنرهای ملی و بومی این سرزمین، برای اکثریت مردم جذاب و خوشایند است. تردیدی نیست که این هنرها بازتاب فرهنگ عمیق و دیرین این سرزمین هستند. و تردیدی نیست که گسترش و رواج این هنرها، بستری است برای مودت و محبت بین مردم این کشور نازنین.
از سوی دیگر، سلیقه و ذوق زیبایی‌شناسی، اصلا، امری راکد و ازلی نیست. تا حد زیادی تابع زمان و تغییرات روش زندگی مردمان است. تصویری که صدسال پیش زیبا می‌نمود، ممکن است امروز زیبا به نظر نیاید.
پس چگونه می‌توان از زیبایی‌های هنرهای ملی و بومی لذت برد بی‌آن‌که نیازها و سلایق جهان مدرن فراموش شوند؟ امروز، هنرمند آن کسی است که زیبایی‌های دیرین را به زبان و الگوی امروز ترجمه کند و آثاری بیافریند که در اوج زیبایی هستند و ریشه در تاریخ و فرهنگ کشور دارند.
برگردان امروزی هنر سوزن‌دوزی دختران ترکمن را در نمایشگاه دست‌آفریده‌های این عزیزان ببینیم و لذت ببریم.

یکی از زیبایی‌های سفر، داشتنِ هم‌سفرانِ خوب و دلنشین است. سفر یک‌روزه رشت هم مثل پنج سفر پیشین «خانه اردیبهشت اودلاجان» از چنین نعمتی برخوردار بود. جمعی از چند معمار، رسانه‌ای، فیلم‌ساز، مدیر و درمانگر که دغدغه تاریخ و فرهنگ ایران را دارند. با چنین جمعی، بودن و چرخیدن در رشت که به قول استاد محمدتقی جکتاجی، دروازه شمالی ایران به اروپا و مدنیت غرب بود، لذت مضاعف دارد.

یکی از هم‌سفران خانه اردیبهشت اودلاجان در سفرهای یک‌روزه، مرصاد، سلیقه به خرج داد و پس از سفر همدان پادکستی درست کرد که زیبا بود. بعد از سفر زنجان هم با موضوع آن سفر پادکست تازه‌ای ساخت که زیباتر از قبلی بود. بدین ترتیب، قرار شد پس از هر سفر پادکستی تهیه کند و دوستان را در جریان گشت‌وگذار فرهنگی سفرهای ما قرار دهد. قکر کردیم خوب است همه دوستداران خانه اردیبهشت اودلاجان هم این پادکست را بشنوند. نوعی هم‌سفری تاخیری و مجازی باهم.

این مهم است که شاهکار به این عظمت در عرض فقط ده سال ساخته‌شده و سه سال هم وقت برای تزیینات آن وقت صرف شده. اگر چنین افتخاری از دیدن این بنا حس می‌کنیم، این تاسف را هم باید داشته‌باشیم که چه شده که عمارتی را که در سیزده سال ساخته شده، شصت سال است دست گرفته‌ایم مرمتش کنیم، هنوز به جایی نرسیده‌ایم. آن زمان چه اقتدار و مدنیتی بوده که الان نیست.

بهروز غریب‌پور از خوشبخت‌ترین چهره‌های مدرن فرهنگ ایران است. یادگارهایی دارد که بسیاری‌ها در حسرتش هستند.
روزی که کشتارگاه تبدیل به فرهنگسرای بهمن شد و نمایش باشکوه بینوایان و کنسرت‌های فاخر و پرطنین شجریان و بسم‌الله خان و خیلی آثار دیگر در آن برگزار شد، همه باور کردند که «می‌شود کاری کرد». همین‌طور وقتی پادگان نظامی تبدیل به خانه هنرمندان نام گرفت و پاتوق هنردوستان و شیفتگان فرهنگ ایران زمین شد، دوباره باور کردیم که این سرزمین چه نیکانی دارد.
بگذریم که این فرزند سنندج یکی از بزرگان تئاتر عروسکی است و کارهای بزرگی اجرا کرده. کتاب نوشته، ترجمه کرده، مدیریت هنری و تاسیسی داشته و ده‌ها کار کوچک و بزرگ دیگر در حوزه فرهنگی.
هم‌کلام شدن با چنین چهره‌ای غنیمت بزرگی برای همه ماها است.