ارد عطارپور آرشیو - موسسه فرهنگی هنری اردیبهشت عودلاجان

گزارش مستند خلیج فارس

مستند خلیج فارس از ارد عطارپور، که در هفتاد و هفتمین شب فیلم خانه اردیبهشت اودلاجان به نمایش درآمد، مستند محکمی است‌که با نمایش سند و مدرک کافی و مستدل بیننده را مجاب می‌کند این پهنه آبی از ازل تا کنون نام «خلیج فارس» داشته و با هو و هیاهو هم نمی‌توان واقعیت وجودی آن را کتمان کرد یا تغییر داد. فیلم در سال ۱۳۹۰ ساخته‌شده اما ایده و موضوع آن از سال‌ها قبل در ذهن و دلمشغولی کارگردان بوده. یکی‌از علت‌های موفقیت فیلم آن‌است که دغدغه خود کارگردان هم بوده که چنین موضوعی را تبدیل به یک اثر سینمایی کند. مخاطبان فیلم، با استناد به صحنه‌ها و پلان‌های فیلم مشاق هستند از زبان خود عطارپور هم بشنوند که چرا و چگونه نام جعلی بر این دریا گذاشته‌شد. به‌ویژه از این جهت که فیلم با سخنرانی ضد اسرائیلی جمال عبدالناصر شروع می‌شودکه در آن تاکیددارد «از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس» آماده مبارزه با دشمن هستند. تاکید او بر کلمه خلیج فارس بسیار مهم بود. ولی بعدها دیدیم که این اعتقاد به اسم خلیج‌فارس ملعبه دست سیاسیون و نظامیان منطقه قرار گرفت و صحبت از خلیج عربی باب شد. «نخستین بار عبدالناصر در سال ۱۹۶۰ عنوان خلیج عربی را مطرح کرد.

مستند خلیج فارس

همیشه این پرسش مطرح است که مگر می‌شود یک امر واقع را کتمان کرد و روز را شب قلمداد کرد؟
خلیج فارس هم چنین داستانی دارد. آنانی که اصرار دارند آن را خلیج عربی بنامند، بر چه اساس و پایه‌ای چنین ادعایی دارند. موضوع چنان غیر علمی و چنان سیاسی است که بسیاری‌ها حاضر نیستند درباره‌ش فکر کنند و سخنی بگویند. پیش خود فکر می‌کنند، «بگذار سگان پارس کنند! کاروان در حرکت است!».
ولی شاید لازم باشد ابعاد و ظرایف نام و آوازه خلیج فارس را بارها و بارها فریاد کنیم و این منبع درخشان تلاش و معاش ایرانی را گرامی بداریم تا ضرب و زور آنانی که چشم‌شان را به حقایق تاریخی بسته‌اند، کاری نتواند بکند.
صرف نظر از موضوع نام و نشان، خلیج فارس یکی از زیبایی‌های سرزمینی ایران است. یکی از پایه‌های هویت ایران است. مگر می‌شود زاینده رود را از اصفهان و کارون را از اهواز بگیریم و باز آن‌ها اصفهان و اهواز بنامیم؟ خلیج فارس و دریای مازندان هم بخشی از هویت سرزمینی ما هستند. بی آنان ایران، ایران نمی‌شود.