امروز، خانه اردیبهشت اودلاجان و موسسه فرهنگی هنری اردیبهشت عودلاجان افتخار میکندکه صدمین شب فیلم خود را برگزار کرده. نمایش یکصد فیلم با امکانات محدود یک موسسه فرهنگیهنری غیردولتی حتما کار بزرگی است. بهویژه از این نظر که موسسه میخواهد این راه را تا صدها شب فیلم دیگر ادامه دهد. مستند «خاطرات یک ۷۵ ساله» از محمدرضا اصلانی در این شب به نمایش درآمد. اثری تجربی و پیامدار از هنرمندی که علاوه بر فیلمسازی، در حوزه شعر و ادب هم حرفهای زیادی دارد. در تمام کارهای سینماییاش، اصلانی یگانهبودن را حفظ کردهاست. از مستند «جام حسنلو» و سینمایی «شطرنج باد» تا «تهران از پشت آیینه» و «خاطرات یک ۷۵ ساله».
محمدرضا اصلانی، در مصاحبهای گفته: «کشف کردم که در اعدامهایی پس از کودتای محمدعلی شاه، درست کسانی اعدام شدند که در ماجرای تاسیس بانک ملی و ورشکستشدن روس و انگلیس دست داشتند. فقط آنها هستند که کشته میشوند. من تعجب میکنم چرا هیچ کدام از تاریخنویسان ما به این مساله توجه و عنایت درستی نداشتند.» همین تکه کوچک از حرفهای اصلانی نشان میدهد داستان بانک ملی داستان پسانداز و وام و اعتبار نیست. داستان زندگی اجتماعی و مدنی ما هم هست. داستان مبارزه با اختاپوس بانک استقراضی روسیه و بانک شاهی انگلیس هم هست. از سالهای میانی سده چهاردهم خورشیدی موضوع بانک تبدیل به یکی از اهداف استقلالطلبی اقتصادی ایرانیان شد. در شهرهای مختلف کشور معتمدین بازار به عنوان وکیل جامعه بازرگانی کشور شروع به جمعآوری پول از بازرگانان کردند تا سرمایه لازم برای تاسیس یک بانک ملی ایرانی را فراهم بیاورند. این در شرایطی بود که عوامل رسمی و نفوذی دو بانک خارجی حاضر در کشور نهایت شیطنت و کارشکنی را انجام میدادند.
محمدرضا اصلانی، در قالب روایت خاطرات یک ۷۵ ساله بازنشسته بانک ملی، کوشیده قصه پر از فراز و نشیب این تلاش ملی را روایت کند. باید دید و قضاوت کرد.
