سلام

تهران ظرفیت‌های بسیاری برای تبدیل‌شدن به یک زیستگاه مدرن و در عین حال اصیل دارد. توپوگرافی طبیعی تهران، قدمت تاریخی و باستانی آن، قرار گرفتن در چهارراه تمدن‌های جهانی و چهارفصل بودن آن، بخشی از ظرفیت‌های این کلانشهر است. در این یادداشت فقط به بخش کوچکی از ظرفیت‌های تهران اشاره می‌کنیم. معماری و شهرسازی تهران. و فعلا فقط به ظرفیت‌های معماری آن می‌پردازیم. در این شهر تنوعی از معماری‌های چندصد سال گذشته را می‌توان دید. از معماری دوره ایلخانی تا قاجار و سپس پهلوی. در نظر داشته‌باشیم برخی شهرهای معتبر و زیبای اروپایی که مقصد گردشگری جهانی هستند، دو سه سده بیشتر سابقه ندارند، مثل بوداپست پایتخت مجارستان. اما چنان این شهر را احیا و آراسته اند که اندازه آتن باستانی گردشگر دارد. در تهران هم لازم نیست روی گذشته دور آن پافشاری کنیم. چهره تهران پس از قاجار برای جذب بیشترین گردشگر کافی است. مثلا، اگر خیابان بهارستان و خیابان ری تمیز و پیراسته شوند و بدنه‌های قاجاری آن نمایان شوند، تصور این‌که این خیابان‌های شلوغ و پر از بنر و تابلو و آشفتگی چنین شکل وشمایلی دارند، تعجب برانگیز خواهدبود. یا اگر خیابان‌های سعدی و فردوسی احیا شوند و باقی‌مانده معماری‌های پس از جنبش مشروطه رخ نمایند، تبدیل می‌شوند به خیابان‌هایی شبیه به اروپا.

 

 

یا اگر خیابان فرصت را با دقت برداشت و سپس پیرایش کنیم متوجه ارزش‌های فراوان معماری پهلوی اول و دوم می‌شویم. آثاری که هنوز هم پرتلالو و معتبر هستند. خیابان‌های فلسطین، دمشق و سهیل هم پر از چنین آثار زیبا هستند. کافی است با نگاه خریدار و کمی کارشناسانه به آن‌ها نگاه کنیم و ارزش‌های نهفته‌شان را درک کنیم. حتی خیابان انقلاب. این خیابان فراتر از ارزش‌های معماری معاصر ایرانی، دارای ارزش‌های مکانی و فرهنگی است. آن را می‌شود سکانس‌بندی کرد. مثلا از میدان انقلاب تا میدان فردوسی را به عنوان محور فرهنگی مورد توجه قرار داد. در این محور بین دو میدان ده‌ها موسسه فرهنگی، انتشاراتی، دانشگاهی‌و مدنی وجود دارد که گل سرسبد آن‌ها دانشگاه تهران است. ضمن آن‌که برخی نقاط نوستالژیک تهران هم در همین محور قرار دارد مثل شیرینی فرانسه. بگذریم که مجسمه فردوسی در میدان فردوسی یکی از شاهکارهای مجسمه‌سازی کشور است و قصه بانوی سرخپوش تهرانی که سال‌ها در برابر آن مجسمه در پیاده‌رو میدان می‌نشسته بخشی از ادبیات این محور را می‌سازد. این خیابان در کلیه جریانات سیاسی معاصر هم یکی از محورهای مهم بوده و این ویژگی هم می‌تواند به عنوان حافظه تاریخی شهر به این محور الصاق شود. بدین ترتیب، بسیاری از خیابان‌ها وشوارع شهری تهران ظرافیت بازآفرینی و پیرایش دارند تاهویت گمشده تهران‌را دوباره زنده کنند.دراین‌باب حرف بسیاراست.

بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۲۴۶

0
لطفا اگر نظری دارید برای ما ارسال کنیدx