سلام
بیست‌و شش سال پیش مترو تهران رسما افتتاح شد. امروز مترو با ۱۵۹ ایستگاه و ۲۹۶ کیلومتر طول خطوط، یکی از ارکان زندگی شهری پایتخت است. روزانه حدود سه میلیون مسافر با مترو جابجا می‌شود. پس به جرات می‌توان گفت اگر مترو از شبکه حمل و نقل پایتخت حذف شود، حتما، شهر قفل می‌شود. در نظر داشته‌باشیم که کل اتوبوس فعال مسافربری درون شهری تهران حدود سه هزار دستگاه است. بسیار کم‌تر از استاندارد ملی و جهانی. اما علاوه بر اهمیت مترو در جابجایی مسافر، نکته مهمی وجود دارد که مترو را از «وسیله» حمل و نقل به «فرهنگ» حمل و نقل و زندگی شهری تبدیل می‌کند. اما برای این‌که این فرهنگ به وجود آید، نیاز به زمان دارد. در تهران، مترو، هنوز، فقط وسیله جابجایی مسافر است. هرچند باید شکرگزار بود که در این مدت نه‌چندان زیاد شبکه مترو رشد خوبی داشته‌است. طولانی‌ترین خطوط مترو در جهان متعلق به شانگهای است که ۵۶۰ ایستگاه و ۸۰۲ کیلومتر طول دارد. جالب است که عمر مترو شانگهای فقط ۲۵ سال است. تقریبا هم‌سن مترو تهران. از شبکه‌های معروف مترو در جهان می‌شود به مترو لندن، به عنوان نخستین خط مترو جهان، نیویورک به عنوان پرایستگاه‌ترین مترو و پکن به عنوان پر مسافرترین مترو جهان یاد کرد.
اما، همه این‌ها عدد هستند. آن‌چه که مهم است فرهنگ مترو در زندگی شهری است. چند مثال برای روشن‌شدن موضوع بد نیست. در اغلب ایستگاه‌های مترو جهان، به‌ویژه در اروپا، ما با انواع و اشکال بازار فرهنگی و هنری مواجه هستیم. از کیوسک‌های روزنامه‌فروشی و کتابفروشی تا صنایع دستی و موسیقی. در غالب این ایستگاه‌ها گروه‌های تئاتر خیابانی برنامه اجرا می‌کنندو دانشجویان و هنرآموزان موسیقی از آن فضا برای تمرین اجرا در برابر مردم استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، ایستگاه مترو نه فقط فضای شهری، که عرصه شهری است. اما در خارج از ایستگاه هم فرهنگ مترو بسیار مهم و نیرومند است. نخستین اثر فرهنگی مترو آن است که حجم دروغ و بهانه‌های مردم را کم می‌کند. شما نمی‌توانید تاخیر در رسیدن به سر قرار را به گردن ترافیک و تصادف بیندازید. علاوه بر این، شما اگر علاقمندید با کسی قرار بگذارید تا باهم دیدار یا سفری شهری‌را آغاز کنید، دم ایستگاه مترو، بالای پله‌برقی بهترین جا است چون وقتی آن بالا ایستاده‌اید همه مسافرانی را که با پله بالا می‌آیند می‌بینید و طرف مقابل شما هم شما را می‌بیند. در فرهنگ مترو، شما هیچ‌وقت ازدحام و شلوغی در برابر درِ واگن مترو درست نمی‌کنید. راه را برای کسانی که خارج می‌شوند باز می‌گذارید و پس از آن‌که آن‌ها خارج شدند شما آرام و راحت سوار می‌شود. اگر اهل مطالعه باشید، مترو بهترین فضا برای مطالعه است. آرامش خاصی دارد. در زمستان گرم و در تابستان خنک است. مترو، نشان پیشرفت و مدنیت است.