سلام
به این عدد دقت کنیم: ۱۷۶٫ عدد کوچکی نیست. این عدد یعنی در تهران ۱۷۶ سالن نمایش و تئاتر وجود دارد! شاید برای بسیاری از ماها تصور وجود چنین فضاهایی برای نمایش و تئاتر عجیب باشد. ولی واقعیت دارد. جالب است که از این تعداد، ۲۸ سالن با عنوان «تماشاخانه» هستند. در تهران پنج پردیس تئاتری وجود دارد که هرکدام بیش از دو سالن دارند. مثلا پردیس تئاتری تهران شش سالن دارد، شهرزاد پنج سالن. وقتی این عدد و رقمها جذاب میشود که بدانیم، به نقل از منابع رسمی، در روزهای قبل از کرونا، هر روز هشتاد نمایش در تهران روی صحنه میرفت. گفته میشود بیش از صدوپنجاه هزار بلیط در هر روز فروحته میشد. اگر به جدول رسمی سالنهای نمایش و تئاتر وزارت ارشاد رجوع کنید متوجه میشویم تعدادی از این سالنها در سراهای محلهها هستند. برخی در دل مجتمعهای فرهنگیهنری قرار دارند. این امر بدین معنا استکه تعداد نمایشهای روی صحنه بسیار بیش از آمار رسمی است. معمولا سرای محله نیازی به اخذ مجوز ندارد و به همین خاطر نمایشهایش در فهرست رسمی نمیآید. ۲۲ سرای محله در تهران سالن نمایش دارند. تقریبا تمام سازمانهای دولتی و عمومی آمفیتئاتر یا سالن نمایش دارند. یعنی اینکه ظرفیت افزایش تعداد نمایشهای تئاتری وجود دارد و تنها آثاری که نیاز به نور، اکو و دکور خاص دارند میتوانند در سالنهای تخصصی قرار بگیرند. چه بسا امروز هم این سالنهای غیر تخصصی در حال اجرای نمایش هستند.
با هر متر و مقیاسی بسنجیم، به نظر میآید فضا برای نمایش و تئاتر بیشتر از سینما است. تعداد سالنهای سینمای پایتخت به کمتر از نصف تعداد سالنهای نمایش و تئاتر نمیرسد. با این حال همه میدانیم بسیاری از گروههای حرفهای تئاتر از نبود فرصت کافی برای اجرای نمایش میگویند. گفته میشود برخی گروهها بیش از سه یا چهار ماه در نوبت خالیشدن سالن میمانند تا بتوانند جایگزین شوند. این امر چند نکته در دل خود دارد. عموما، به این خاطر که گروههای حرفهای احتمالا دنبال مکانهای اسمورسمدار هستند. و مایل نیستند اثر خود را در سالنهای پراکنده در دل شهر نمایش دهند. خواه به دلیل کمبود امکانات فنی این مکانها، خواه به دلیل پراکندگی مخاطب و جماعت تئاتر برو. اما در تاریخ تئاتر کشور ما دورهای را داریم که گروههای تئاتری کارِ «پیلهوری تئاتری» میکردند. گروه راهش را مثلا از تهران میگرفت و به شهرهای مختلف میرفت و در سالنهای موجود نمایش اجرا میکرد. سالنها عموما غیر حرفهای بودند. مثلا سالن همایش یک کارخانه. در سالهای چهل گروههایی مثل «آناهیتا» این سنت را داشتند و بسیار موفق بود. امروز چرا چنین نکنیم. اگر به شهرهای مختلف نمیرویم، حداقل در سالنهای متعدد و پراکنده تهران اجرا بگذاریم. آنوقت استکه تئاتر همهگیر میشود.