سلام
یکی از معضلات مدیریت و نگهداری شهرهای ما، تقسیم وظایف اداره شهر و سپردن آن به سازمانها و ادارات مختلف است. ظاهرا هم چاره بهجز این نیست. یعنی، مثلا، برق شهر دست وزارت نیرو است، گاز و بنزین دست وزارت نفت و میراث فرهنگی دست وزارت مربوطه. بیتردید، این تقسیم وظایف حاصل تجربه طولانی در مدیریت شهر و کشور است. در سالهای سی خورشیدی، بخشهای زیادی از وظایف امروزی ادارات و سازمانها، جزو وظایف شهرداری بود. اگر به قبوض آب و برق خانههای آن موقع توجه کنید متوجه این موضوع میشوید. در طول زمان، به مرور، بخشهایی از وظایف و اختیارات از شهرداری منفک و به سازمانهای تخصصی خاص واگذار شدهاست. امروز، به دلایل مختلف، مجددا، بحث مدیریت یکپارچه شهری مطرح است. این موضوع از آنجا نشات میگیرد که بسیاری از امور شهر درگیر کاغذبازی و گاه لجبازی بین شهرداری و ادارات محتلف است. یک روز بین میراث فرهنگی و شهرداری مساله وجود دارد روزدیگر بین اوقاف با شهرداریو گاه بین شهرداری و اداره راه و شهرسازی. جالب آن است که متولی و کارفرمای تهیه طرج جامع و تفصیلی شهر وزارت راهوشهرسازی است ولی مجری آن شهرداری. با چنین دلایل و مقدماتی است که امور اداره شهر در بسیاری موارد، دچار اختلال میشود.
از آن گذشته، در میان ادارات و معاونتهای مختلف شهرداری هم تنازع و اختلاف وجود دارد. اداره مشارکتهای عمومی برای جذب سرمایهگذار و بهرهبردار تلاش و کوشش میکند ولی معاونت شهرسازی است که باید کلید موافق را بزند. و ادارات دیگر هم همینطور. بدین ترتیب، گاه در داخل سازمان اداری شهر هم یک پرونده ساده و معمولی، ماهها در راهروهای ادارات و معاونتهای شهرداری معطل میماند. آیا چارهای برای این معضل وجود دارد؟ آیا میتوان امور مدیریت شهر را سادهتر کرد؟
تجربه برخی کشورها در نقاط مختلف دنیا حاکی از آن است که اگر راهی برای مدیریت یکپارچه شهری پیدا شود، شاید بسیاری از این مشکلات حل شود. اما چگونه و با چه ساز وکاری میتوان چنین مدیریتی را محقق کرد؟ موضوع، البته، ساده نیست. نیاز به ساختار مدیریتی و حکمروایی خاص است. در جاهایی که توانستهاند مدیریت یکپارچه شهری را محقق کنند، تکیهشان بر ساختار حکمروایی متکی به مردم است. در برخی از شهرهای اروپا، حتی برای ساخت یک ساختمان اداری بزرگ، رفراندوم شهری برگزار میکنند. شورای شهر در این شهرها، قدرت معادل مجلس ملی دارد. به همین خاطر است که برای شوراهای شهر، نام «پارلمان محلی» گذاشتهاند. در چنین شرایطی است که میتوان اختیارات وسیع و مسئولیتهای سنگین به شهرداری داد. در چنین ساختاری، مدیریت و تصویب طرح کلان وغیرکلان معماری هم در یک معاونت شهری متمرکزمیشود.