سلام
در طرح‌های توسعه شهری و محله‌ای، پس از آن‌که وضعیت موجود مورد مطالعه قرار گرفت و اطلاعات کامل به دست آمد، باید با دقتِ کارشناسی تشخیص دهیم که با تکیه بر داده‌های وضعیت موجود، محله (یا شهر) به کدام سمت می‌رود. یعنی اگر هیچ مداخله یا اقدامی نشود، آینده محله در افق برنامه (مثلا ده سال بعد) چه خواهدشد. طبیعی است وقتی درباره آینده محله تحقیق می‌کنیم، باید تمام عوامل موثر در حرکت و رفتار حال و آینده محله تقویم و بررسی شوند. مثلا باید دید زادوولد در آینده با چه نرخی خواهدبود. مهاجرت به محله و از محله چه آهنگی خواهدداشت. کسب و کار محله چه سمت و سویی خواهدداشت. نظر سازمان‌های دولتی و عمومی چیست و چه برنامه‌ای دارند. اقتصاد شهر و کشور به چه جهتی سوق دارد. حتی کشورهای منطقه چه سرنوشتی خواهندداشت. و ده‌ها سوال‌و تردید دیگر. در کنار این پرسش‌هاو پاسخ‌های آن‌هاکه همگی باید مستند به داده‌ها و آمارهای رسمی باشد، به یک تحلیل و بررسی مهم دیگر هم نیاز است. آن‌هم شناسایی «ذینفع»ها و «ذینفوذ»ها در محله است. در مقیاس شهر و کشور هم باید نقش و خواست این دو گروه به‌دقت رصد و تحلیل شود. بسیاری از علمای شهرسازی معتقدند هر طرح کلان شهری یا منطقه‌ای برآیند خواست و قدرت این دو گروه است. بنابراین، اگر در طرح شهری این موضوع دیده نشود، حتما شکست می‌خورد. نمونه‌های این شکست بسیار زیاد است.
از همه آشکارتر وجود دو نهاد در شهرداری و وزارت راه و شهرسازی است تحت عنوان کمیسیون ماده صد و کمیسیون ماده پنج. کار این دو کمیسیون، عموما، حل وفصل اختلاف‌های ناشی از تکالیف طرح‌های جامع و تفصیلی است. از آن‌جا که این طرح‌ها به وجودو حضور ذینفع‌هاو ذینفوذها درآینده شهر توجه کافی نداشته‌اند، در مرحله اجرای طرح دست‌اندازهای زیادی اتفاق می‌افتد. مجموعه این تحلیل‌ها به ما می‌گوید که آینده محله یا شهر اگر هیچ طرح و اقدامی در میان نباشد، چه خواهدبود. این شناخت، مرحله اول مطالعه روندِ حرکتیِ محله است. پس از آن باید به این پرسش برسیم که آیا آینده خودبخودی محله یا شهر مورد نظر و قبول ما هست یا نه. فرض کنیم مطالعه نشان دهد که با چنین روندی که در محله هست، در افق برنامه با خانه‌های متروک بیشتر و کوچه‌های ناامن و نامطلوب روبرو خواهیم‌بود. ممکن است تحلیل ما به این نتیجه برسد که ایمنی و امنیت محله در شیب نزولی قرار دارد و همین امر در آینده سبب خواهدشد کوچ از محله بیشتر شود و افراد تازه‌وارد حس تعلق کم‌تری به محله خواهند داشت. به‌طور خلاصه، این که محله یا شهر به کجا می‌رود، شامل دو مبحث مهم است: نخست بحث شناخت و جمع‌آوری اسناد و داده‌ها؛ دوم تحلیل این داده‌ها و اسناد به روش علمی و مستند. تا بفهمیم موضع ما چه خواهدبود.