سلام

درست است که نباید به گذشته برگشت. اصلا امکان هم ندارد آدمی به گذشته برگردد. ولی می‌توان به تجربه‌های گذشته برگشت و درس و پندهایی از آن گرفت. در گذشته نه چندان دور، در محله‌های ما قهوه‌خانه‌ها و دکان‌های باقالی و نخود پخته بود. برخلاف امروز، باقالی و لبو را در کنار گاری و طبق تو پیاده‌رو نمی‌خوردیم. مغازه پر از مردان محله می‌شد. هم چیزی می‌خوردیم هم گپ می‌زدیم. بسیاری از قول‌وقرارهای کاری هم در همین دکان‌ها گذاشته می‌شد. بسیاری از آشتی‌ها و رفاقت‌ها در همین مکان‌ها اتفاق می‌افتاد. خانم‌های محل هم سر کوچه جلو در خانه می‌نشستند ضمن مراقبت از بچه‌های خودشان که تو کوچه بازی می‌کردند، حلقه‌های زنانه تشکیل می‌دادند و اتفاق‌هایی هم می‌افتاد از پاک‌کردن مشترک سبزی همسایه تا قول‌وقرارهای خواستگاری. حمام عمومی‌های ما هم این وظیفه را داشتند. نه مکانی صرفا برای استحمام و نظافت، بل مکانی برای دیدار و گفتگو و قول‌وقرارها. امروز، خوب یا بد، تمام این مکان‌ها کارکرد خود را از دست داده‌اند. نه حمام عمومی رایج در شهرها داریم نه قهوه‌خانه و دکان باقالی و نخود پخته. همدیگر را در چنین فضاهایی نمی‌بینیم. در کنج خانه‌های‌مان پناه می‌گیریم و از مثلِ «هرکسی کارخودش، آتش به انبارخودش» پیروی می‌کنیم. نتیجه این شده که درجه بیگانگی افراد نسبت به هم افزایش یافته. رابطه‌ها کم‌رنگ شده. خوب، چه کنیم؟ برگردیم به گذشته؟

طبیعی است که جواب منفی است. جامعه امروز امکانات و الزامات خودش را دارد.