طرح «اکوشار» برای اودلاجان
پس از وقفه‌ای چندهفته‌ای، پنجمین شب اودلاجان‌شناسی از مجموعه برنامه‌های «عصر ششم» برگزار شد. عصر پنجشنبه ۱۹ آبان‌ماه ۱۴۰۱ خورشیدی. میهمان اصلی این نشست دکتر منصور وکیلی، معمار و شهرساز، بود که بخشی از قصه محله را برای ما تعریف کرد. قصه «میشل اکوشار»، معمار و شهرساز فرانسوی که بر اساس قراردادی با سازمان نوسازی شهر تهران موظف بود طرح ساماندهی اودلاجان و پامنار را تهیه کند. دکتر منصور وکیلی همراه یک معمار فرانسوی و یک معمار سوئدی مسئول برداشت محیطی و تهیه اسناد شناخت وضع موجود بودند. موضوع به سال ۱۳۵۶ و اوایل ۱۳۵۷ برمی‌گردد. کار، در سایه وقایع اجتماعی انقلاب، متوقف و به فراموشی سپرده می‌شود. البته یک نقشه کلی و اولیه ترسیم کردند تا پایه‌ای برای تعریف جزئیات باشد.
به گفته دکتر وکیلی، میشل اکوشار علاقمند به تاریخ و ارزش‌های ملی بود. بر این اساس، هرگز دنبال تخریب و تسطیح محله نبود. در عین‌حال تحت تاثیر فضاهای شهری اروپایی، شالوده طرح او این بود که پارک شهر را با پیاده‌راه‌هایی به قلب اودلاجان وصل کند. در گره‌گاه‌هایی ازاین مسیر، حاشیه‌های سبز هم پیش‌بینی شده‌بود. ظاهرا نقطه ثقل طرح را خیابان پامنار گرفته‌بودند. طبق این طرح یک میدانگاه طولی کوچک هم در کمرکش خیابان بود. قرار بر این بود که خانه‌ها و بناهای موجود ارزیابی و ارزش‌گذاری شوند و برای بناهای ارزشمند تاریخی و معماری دستورالعمل حفاظتی بنویسند.
به گفته دکتر منصور وکیلی، در آن سال‌ها برای میشل اکوشار پروژه‌های دیگری هم در ایران پیشنهاد می‌شود که عموما به دلیل رویداهای انقلاب ناتمام می‌مانند. از جمله ساماندهی حریم حرم امام‌رضا در مشهد، دانشگاه هنر در کرج و دانشگاه صنعتی آریامهر در اصفهان. کار دانشگاه صنعتی تا این حد پیشرفت داشته که اعضای تیم طراحی معماری برنامه فیزیکی آن را مطابق با خواست‌های هیئت علمی- که عموما از ام.آی.تی آمریکا بودند تهیه کرده‌بودند. از معماران شناخته‌شده ایرانی، بیژن صفاری، سردار افخم و مکی هم با تیم اکوشار بودند. به هرحال.
دکتر منصور وکیلی آن طرح ابتدایی و چند عکس سیاه‌وسفید برداشته‌شده در آن سال‌ها را به محفل اودلاجان‌شناسی ما اهدا کردند.
در همراهی با دکتر منصور وکیلی، آقایان علیرضا شاهرخی و هارون یشایائی، از ساکنان قدیمی محله، توضیحاتی درباره این موضوعات دادند و به‌یادمانده‌های خود از آن حال و هوا را به حضار بیان کردند. طبق روال، پرسش‌هایی از سوی مخاطبان بود که از طرف مهمانان پاسخ داده‌شد.
یکی از بهترین اتفاقات که در به همت مدیران این خانه رخ داده ، شناسائی و باز شناسی محله است که البته من دیر متوجه این بخش شدم . اما بسیار مفتخرم که بتوانم قدمی در شناسائی و باز یابی جهت بازگشت هویت به این بافت تاریخی بردارم. و معرفی این پروژه توسط این عزیزان بسیار مغتنم است.