سلام
یکی از اصلیترین پایههای امنیت محله، حس تعلق مکان اهالی نسبت به محله است. جماعت باید حس کنند محله مال آنهاست و آنها نیز مال همین محله هستند. این حس از سر اجبار و زور نیست. دستوری و حکم از بالا به پایین نیست. باید در وجود تکتک اعضای محله ریشه بگیرد و ببالد. امری زیرپوستی است نه سطحی.
اما چگونه ممکن است این حس در افراد یک محله به وجود بیاید؟
یکیاز مهمترین زمینههای بروز این حس آن است که «محله چیزی برای فخر اهالی داشتهباشد». چیزی داشتهباشد که اهالی دوست داشتهباشند آن را منتسب به خود کنند. مثل چی؟ مثل وجود و حضور شخصیتهای مهم اجتماعی، هنری، فرهنگی و یا سیاسی در محله. فرض کنید فلان وزیر یا نماینده مجلس در این محله زندگی میکند. یا رئیس فلان دانشگاه ساکن این محله است. همینطور هنرمندان و اعضای گروههای مرجع که در جامعه ارج و قربی دارند و سکونت یا حضور آنان در محله سبب میشود اهالی به محله خود بنازند.
تیمهای ورزشی و هنری حرفهای و غیرحرفهای نیز چنین نقشی در محله میتوانند داشتهباشند. اهالی، یا بخشی از اهالی محله، پیگیر برد و باخت تیم ورزشی محله میشوند و بهخودی خود زمینهای برای صحبت و همدلی در میان اهالی بهوجود میآید. یا مثلا فرض کنید گروه تئاتری دانشآموزان محله امکان یابد در محلات دیگر شهر یا در فرهنگسراهای بالای شهر به اجرای نمایش بپردازد.
نفس چنین امکانی سبب بروز اعتماد به نفس در میالی اعضای این گروه و سپس در میان اهالی میشود. تصور کنیم تیم هنری دانشآموزی محله در فرهنگسرای معتبر شهر در مسابقهای حضور دارد و در این مسابقه نمایشی را اجرا میکند. طبعا اعضای خانواده این عزیزان و تعدادی از اهالی نیز برای دیدن هنرنمایی عزیزان خود در سالن حضور پیدا میکنند و خواسته و ناخواسته کولونی محله اودلاجان را در آن فضا تشکیل میدهند. یعنی گام اول و مهم برای یکیشدن و همدلی افراد محله به بهانه اجرای تئاتر توسط بچههای محله. و چه باشکوه میشود اگر گروه تئاتری بچههای محله با دست پر از آن رویداد بیرون بیاید و خبرش رسانهای شود. در چنین وضعیتی، اودلاجان دیگر محلهای فراموششده و مهجور نیست. بلکه محلهای است با فرزندان فرهیخته و مربیان هنرآموخته که میتوانند موجب فخر و مباهات باشند. این یعنی زمینه مهم و محکم برای حس تعلق مکان. با چنین برنامهها و فعالیتهایی، اهالی دل به هم میبندند و با و بدون بهانه، روشهایی برای ارتقای منزلت زیستی محله پیدا میکنند. هدف همه این کنش و واکنشها یافتن راههایی برای مشارکت در بهبود زندگی محله و ارتقای منزلت آن است. بنابراین هدف والاتر از تشکیل تیم ورزشی یا هنری و برندهشدن در یک مسابقه یا رویداد فرهنگی است. هدف اعتلای شخصیت محله است.
نوشتهی بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۵۳