میدان و میدانگاه نقش مهمی در تعاملات اجتماعی و رویدادهای مدنی دارد. اینکه سابقه میدان در شهرهای ایران به چه زمانی میرسد، و اینکه آیا قبل از میدان نقشجهان اصفهان، ما چنین میدانهایی در شهرهای خود داشتهایم یا نه، هنوز چندان مشخص نیست.
نقشی که میدانها در شهرهای غربی، بخصوص در روم باستان داشتند، نقش بسیار پررنگی است و یکی از اجزاء اصلی هر شهر بود، ولی ظاهرا در شهرهای تاریخی ما میدان آن نقش را به آن پررنگی نداشته.
با این حال، ما امروز در شهرهای خود میدانهایی داریم که لایق این نامگذاری هستند. میدانیم به هر فضای باز دایرهای شکل یا چهارگوش نمیتوان نام میدان گذاشت. مثلا در تهران، میدان آزادی، با آن همه زیبایی، میدان نیست، فلکه است.
میدان باید بدنه داشتهباشد.در نزدیکی محله، «بهارستان» یک میدان است. ولی میدانی است با رویدادها و شناسنامه خود. این میدان یادگار دوره فتحعلیشاه است و تا کنون چندین بار اسم عوض کرده: نگارستان، باغ سپهسالار، بهارستان، عزیزیه، مجلس و شاهآباد.
دلیل اصلی اهمیت این میدان وجود ساختمان مجلس شورای ملی (مجلس دوره مشروطه) و مجلس شورای اسلامی در آن است. ضلع شمال غربی این میدان راسته فروش ساز در تهران است و ساختمان سازمان برنامه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شمال غربی این میدان واقع است.
میدان بهارستان محل رخدادهای مهم تاریخی در تاریخ معاصر ایران بودهاست. از جمله، نخستین مجلس قانونگذاری ایران در دوره مشروطه، ترور میرزا علیاصغرخان اتابک در هنگام خروج از مجلس، ترور حسنعلی منصور و بهتوپبستهشدن مجلس به فرمان لیاخوف روسی، راهپیماییهای متعدد مردم در حمایت از دولت مصدق و نیز راهپیمایی مخالفین دولت مصدق.
نخستین اقدام جدی برای محوطهسازی میدان بهارستان در سالهای پس از مشروطیت در ریاست منطقالملک، رئیس بلدیه تهران، انجام شد. در سال ۱۳۰۴، مجسمه رضاشاه، در سال ۱۳۱۶ مجسمه «فرشته آزادی» (از ماترک سردار اسعد بختیاری) در این میدان نصب شد. بعد از سال ۵۷ مجسمه رضاشاه از میان میدان برداشته شد تا در نهایت در سال ۷۵ مجسمه مدرس در میان میدان قرار گرفت.
نام
|
میدان بهارستان |
قدمت | قاجاریخ |
ویژگی خاص | محل رخدادهای مهم تاریخی |