سلام

هر روز بیش از روز پیش، جمعیت جهان زیادتر و زیادتر می‌شود. شهرها و آبادی‌ها جمعیت بیشتری را به خود می‌بینند و امر تامین خانه و کاشانه برای جمعیت افزوده، هر روز پیچیده‌تر و بغرنج‌تر از پیش می‌شود. از طرفی دیگر، زمین خدا محدود و غیرقابل توسعه است. کره خاکی ما همین است که هست. نه می‌توان بزرگش کرد و نه می‌توان عمق و ارتفاعش را دستکاری کرد. همین است که هست. و روی همین زمین محدود خدا، هر روز جمعیت بیشتری باید اسکان یابد. تصورش کمی سخت است که جمعیت تهران از زمان ناصرالدین‌شاه تا کنون، تقریبا ۶۰ برابر شده. آن موقع حداکثر جمعیت شهر ۱۵۰ هزار نفر بود. اوایل حکومت حدود ۱۲۰ هزار نفر. حالا چقدر است؟ خدا می‌داند. در آن زمان بلندترین بناهای شهر در همین محله اودلاجان بود با دو یا سه طبقه بالای زمین. وقتی شمس‌العماره ساخته‌شد، نامش را بلندترین ساختمان شهر گذاشتند. حتی تا همین ۶۵ یا ۷۰ سال پیش بلندترین ساحتمان شهر، ساختمان علمی بود در شاه‌آباد سابق و جمهوری الان با پنج یا شش طبقه. روایت است که صاحب آن بنا عشقش به این بود که با مهمانانش بالای ساختمان برود و شهر زیر پایش را ببیند! الان چی؟ خدا می‌داند!

پرسشی که امروز پیش روی ما است این است که تکلیف محله‌ها چه می‌شود؟ فرض کنید در یک کوچه از یک محله که دو و نیم کیلومتر طول داشته‌باشد، و در هر جداره‌اش قواره‌های کوچک ۲۰۰ مترمربعی با برِ فقط ۱۰ متری چیده‌شود، تنها می‌توان ۵۰۰ خانواده را اسکان داد. در خانه‌های کوچک با حیاطی معمولی. در حالی که الان همان تعداد خانوار را می‌شود در یک مجتمع بزرگ مثلا ۱۵ یا ۲۰ طبقه جا داد که حداکثر چهار یا پنج هزار متر مربع زمین اشغال می‌کند. آیا به صرفه است که عوض یک کوچه دو و نیم کیلومتری یک مجتمع بزرگ در یک سطح محدود بسازیم و جماعت را اسکان دهیم؟ شدنی است؟ تکلیف محله‌های تاریخی ما چه می‌شود؟