سلام
یکی از ابزارها و شرایط برای ارتقای منزلت یک محله و حتی شهر آن است که این محله یا شهر مکانی برای رویداد خاص هنری یا فرهنگی در مقیاس بالاتر باشد. در مورد شهرهای اینچنینی مثال و نمونه فراوان است. شهر کوچک کن در فرانسه بیش از شهرهای بزرگ فرانسه شهره عالم است یا شهر پوسان کره و امثالهم. در مورد محله، البته، قضیه کمی پیچیدهتر است. مثلا محله کوچکی در قم که اغلب ساکنانش باهم خویشاوند بودند امروز تبدیل به کانون و مرکز صنعت چوب در کشور شدهاست، اما ارج و منزلت این مکان به حرفه درودگری و صنف درودگران است نه رویدادی فرهنگی و هنری. اما در ملایر با ترتیب برخی رویدادهای هنری در حاشیه صنعت منبت کمکم آوازه و شهرت محل اوج میگیرد. همینطور راسته صنایع دستی نطنز و بازارچه صنایع دستی قزوین. اما اینها ممکن است پایدار نباشند. ممکن است بر اثر رکود و رخوتی در صنف این شکوه از میان برود و دست محله تهی شود. اگر بشود برای محله شخصیتی پایدار در حوزه فرهنگی یا هنری فراهم شود، روند اوج و ارتقای آن میتواند پایدار باشد. فرض کنیم اگر در محله اودلاجان امکان برنامهریزی برای رویدادهای فصلی یا ماهانه فراهم آید، قطعا سرنوشت و آینده محله را تحت تاثیر قرار میدهد.
الان با استقرارچند واحدفرهنگی محدود دربرخی خانههای تاریخی، تغییر رفتار اجتماعی هم در میان اهالی محله و هم در میان بازدیدکنندگان از محله کاملا مشهود است. این رویدادها بدون معاضدت و حمایت خاص از سوی نهادهای دولتی و عمومی انجام میشود که البته مزیت و حسن این گونه رویدادها است. اما اگر بخشهای عمومی و دولتی هم سهم خود را در این زمینه به عهده بگیرند، قطعا محله نیروی بیشتری پیدا میکند و آینده نیرومندتری خواهدداشت. اما متر و مقیاس نیرومندی فرهنگی محله چگونه تعریف میشود؟ آیا این وضعیت قابل سنجش و کمیتپذیر است؟ نه هرگز. نیرومندی فرهنگی محله امری درونی و بسیار تدریجی است. باید کل رفتار و منش محله تبدیل به ذات و جان فرهنگی شود. ما در شهرهای کشور نمونههایی داریم که این جان فرهنگی در آنها کاملا مشهور است. مثلا شهر بسیار کوچک سیراف (بندری با کمتر از ده هزار نفر جمعیت) منشی کاملا مدنی و فرهنگی دارد. رسوبات مدنی تاریخی و باستانی آن کاملا در رفتار امروزی مردم هویدا است. یا شهر کوچک اوز در استان فارس بین همسایههای خود به عنوان شهری فرهنگی معروف است. رسیدن به چنین مقامی چندان ساده نیست. ربط زیادی هم به تعداد سالن سینما و کنسرت و نمایش هم ندارد هرچند که این نوع فضاها میتوانند ابزاری برای چنین هدفی باشند. در مورد محله هم باید منش مدنی و رفتار فرهنگی تبدیل به خصلت ویژه مردم شود. در چنین وضعیتی، حتی نیاز به رویداد فرهنگی هم نیست!