سوداگران تمدن
«. . . چینیها نان ستون اعزامی به هنگکنگ را با پیشاندیشی به زهر زیادی آغشته کردند. چینیان با سلاحهای مخفی سوار کشتیهای تجارتی میشوند و در جریان سفر، مسافران اروپایی کشتیها را قتل عام میکنند و سپس کشتی را به تصرف درمیآورند. آنان تمام خارجیانی را که دم دست مییابند میربایند و میکشند. حتی کارگران چینی که به کشورهای دیگر مهاجرت کردهاند به عنوان همدردی، در کشتیهای حملونقل سر به شورش برمیدارند و برای تصرف کشتی میجنگند. یا بهجای تسلیم با خودکشی به زیر آب میروند، یا در میانه شعلههای کشتی میسوزند. حتی در خارج از چین، کسانی که تاکنون سربهزیرترین و آرامترین افراد بودند، باهم میسازند و ناگهان بهپا خاسته و شبانه دست به شورش میزنند، مانند مورد «ساراواک» یا سنگاپور. جز با زور و مرقبت آنان آرام نمیگیرند. سیاست غارتگری انگلستان چنین انفجاری را در سراسر چین علیه همه خارجیان برانگیخته است و بدین جنگ جنبه کشتار جمعی دادهاست. ارتش در برابر ملتی که به چنین وسایلی مجهز بشود، چه میتواند بکند؟ یا تا چه اندازه این ارتش بیگانه میتواند در داخل کشور پیشروی کند و خود را درامان نگه دارد؟ این سوداگران تمدن که شهرهای بیدفاع را به گلوله آتشبار میبندند و تجاوز به زنان را با کشتار همراه میکنند، کارهای چینیان را ناجوانمردانه، وحشی و بیرحمی مینامند. برای موفقیت، این حرفها در نظر چینیها چه اهمیتی دارد؟ با توجه به اینکه انگلیسیها با آنها به طور وحشیانه رفتار میکنند، در نتیجه نمیتوانند آنان را از اعمال وحشیانه متقابل باز دارند. اگر ربودن انگلیسیها حملات غافلگیرانه و کشتارهای شبانه ناجوانمردانه نام میگیرند، سوداگران تمدن باید بدانند، همانطوری که خودشان معتقدند، چینیها نمیتوانند با ابزارهای جنگی معمولی در برابر وسایل ویرانگر اروپایی پایداری کنند.».
«مارکس و انگلس و هجوم ارتش بریتانیا به بوشهر و . . » قااسم یاحسینی؛ انتشارات دیرین؛ چاپ اول ؛ ۱۳۸۶؛ ص ۸۲؛