سلام
اخیرا در میان جامعه‌شناسان و علمای شهرسازی، گزاره جالبی درباره تحول و تکامل شهر و جامعه مطرح شده. گزاره‌ای با اسم جالبِ روند و حاصلِ عرق‌ریزی درون زا! می‌گوید وقتی ارگانیسم بدن در فعالیتی شدید برای تغییری در اندام و روحیه خود است، معمولا عرق می‌ریزد. فعالیت درونی بدن منجر به عرق‌ریزی درون‌زا می‌شود. این نوع عرق کردن مثبت و حتی فرح‌افزا است. باعث شادابی بدن و سبکی روح و روان می‌شود. در برابرِ این نوع عرق‌ریزی، شکل برون‌زا هم داریم. در مکانی که رطوبت هوا بالا است و شرجی تند محیط باعث می‌شود لباس به تن آدم بچسبد، این نوع عرق‌کردن امری برون‌زا است و اصلا سبب شادابی تن و سبکی روان نمی‌شود. برعکس، سبب رخوت و خستگی مفرط می‌شود. علمای جامعه‌شناس بر این باور هستند که هرگونه تغییر در جامعه، در هر مقیاسی، باید درون‌زا باشد. جامعه باید آگاهانه و مستمر فعالیت کند، با هدف سامانِ درست بدن و بیرون ریختن سموم داخلی به صورتی که جامعه احساس کند گام‌به گام پاکیزه‌تر و شاداب‌تر می‌شود. نکته ظریف در این گزاره آن است که اگر جامعه منتظر باشد که از بیرون عرق بر تنش بنشیند، حتما راه به‌جایی نخواهدبود. آن عرق نه تنها سبب پالودن سموم داخلی بدن نمی‌شود بلکه خستگی‌آور و آزارنده هم هست. در ادامه، علمای مزبور معتقدند اگر کسانی از سر تنبلی ذهنی یا تاریخی منتظر ظهور منجی یا نیرویی خارق‌العاده برای تغییر و تحول شهر و جامعه خود هستند، ممکن است از نتیجه کار پشیمان شوند.
جالب آن‌که این نوع تفکر را تفکر دوپینگی می‌نامند و آخر و عاقبت آن را مثل نتیجه دوپینگ برمی‌شمارند که در ظاهر ممکن است در یک مسابقه نتیجه دهد ولی سبب پوکی و پلاسیدگی درونی می‌شود. شهر، و در مقیاسی بزرگ‌تر: جامعه، منتظر دستور افراد برای تغییر نمی‌ماند. قانون خود را دارد و شهروندان فقط موظف به مراقبت از آن و اصلاح مسیر حرکت آن هستند. برای تغییر شهر و محله نیازی به نیروی خارجی نیست. تغییر باید درونی و برروی شالوده‌های آن باشد. در تمام شهرهای کشور، آثار تغییرات تحمیلی به شهر از بیرون را دیده‌ایم. این حکم را باید بپذیریم که شهر ساخته نمی‌شود، زاده می‌شود. هنر شهروندان فرهیخته آن است که این زایش و تولد به صورت عادی و طبیعی صورت بگیرد و عواقب منفی به بار نیاورد. به هرحال، امروز، با توجه به تشنجات ملی و بین‌المللی، بسیاری بر این باور هستند که باید برای تمام تغییرات مورد انتظار شهر و جامعه راه‌حل‌های درونی و غیرانفجاری اندیشید و از انهدام ساختارها و شالوده‌های موردقبول شهر و جامعه اجتناب شود. طبیعی است گزاره «عرق‌ریزی درون‌زا» موافق و مخالفانی دارد، ولی جذابیت آن ناشی از استعاره‌ای است که با تن و روان همه ارتباط دارد و موضوعی ملموس و واقعی برای همه است. مثال بدن و عرق‌ریزی را همه درک می‌کنند!