سلام
از مهمترین الزامات آرامش و آسایشِ زندگی در محله، امکان تعلق خاطر و حس خودیشدن آن است. اگر این امر محقق شود و مردم به محله خود تعلق خاطر پیدا کنند، بسیاری از ناملایمات احتمالی از میان برمیخیزد.
از جمله عدم امنیت، از جمله عدم وفاق عمومی در مورد مسائل ومشکلات محله. اما چه میتوانکرد که این تعلق خاطر به وجود آید. حتما راهها و روشهای متعدد وجود دارد ولی یکی از اصلیترینِ آنها، آگاهی از داشتههای واقعی محله است. داشتههای محله وجوه مختلف دارد.
از کالبدی و زیرساختی تا مدنی و اجتماعی. داشتن تعلقات شخصی در سایه آگاهی به داشتههای اجتماعی و مدنی نقش بسیار موثری در این زمینه دارد. اگر مابتوانیم شخصیتها و چهرههای مهم و معتبری را که محله داشته یا دارد و سبب افتخار هستند، شناسایی و معرفی کنیم، زمینه مناسبی برای این تعلق خاطر فراهم میآید.
تجربه اخیر ما در معرفی کسانی که جزو سرمایههای اجتماعی ملی هستند و خاستگاهشان اودلاجان و پامنار بوده، تاثیر مثبت بر روابط بین اهالی داشته و موجب افتخار آنان شده. دانستن اینکه محل زندگی ما زادگاه چهرههای مهم اجتماعی و ملی بوده باعث وجد و شعف میشود. با این احساس، محله ارزش پیدا میکند و دلکندن از آن برای اهالی مشکل میشود.
خوشبختانه، محله اودلاجان زادگاه چهرههای اجتماعی، فرهنگی و هنری فراوانی است و لازم است این چهرهها شناسایی و به دوست وآشنا معرفیشوند.
ازآنجاکه تا چنددهه قبل اینجا یکی از محلههای مهم شهر بود، طبیعی است که بسیاری از شخصیتهای مهم کشور از همینجا برآمدهباشند. ضمن آنکه وجود دارالفنون در همجواری این محله باعث میشده بزرگانِ آموزش و دانش نیز در این اطراف سکنا گزینند یا حداقل رفتوآمد نمایند.
اینها وجوه افتخارآمیز این محله هستند. جالب آنکه چهرههای اودلاجانی در تمام حوزههای زیست اجتماعی وجود دارند. مثلا، در تاریخ معاصر چهرههای دینی موثری چون آیتالله کاشانی یا آیتالله مدرس نقشآفرینان موثری بودند که تاریخ نمیتواند از آنها بگذرد. اینان و بسیاری از زعمای دینی دیگر در این محله بودند.
از سوی دیگر بسیاری از زعمای کشوری و حکومتی در این محله میزیستند و نام کوچهها موید این حضور است. از جهتی دیگر، چهرههای مطرح و موثر هنری معاصر که هنوز در قید حیاتند یا به تازگی از میان ما رفتهاند نیز در این محله به دنیا آمده و رشد کردهاند مثل احمدیه که نخستین انیماتور ایران است یا ابراهیم حاتمی کیا که آثار برجستهای در سینمای ایران دارد.
از آن سو، هوشنگ مرادی کرمانی سالهای زیادی را در این محله زیسته و قصههای مجید را نوشته که افتخار ادبیات امروز ایران است. پروین اعتصامی هم در یکی از کوچههای اینجا زیسته و یاد و خاطره خوشی از خود بر کوچه زده. قدر این داشتهها را باید بدانیم.
نوشتهی بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۱۰۲