زنان آزادی می‌خواهند و برابری! سال ۱۲۸۸!
«چنان‌چه بر همه واضح است که دولت علیه عثمانی همیشه در تربیت و ترقی بنات ساعی بود، خصوصا در این ایام مشروطیت که خود را در اندک‌زمان میان دول قوی روی زمین ممتاز گردانیده، بیش از پیش، در فراهم‌آوردن همه‌نوع اسباب ترقی و تمدن صوری و معنوی اناثیه ساعی و جاهد شده‌است. و همین نکته مهم دلالت بر این می‌کند که به واسطه فروغ تربیت نسوان دولت علیه عثمانی در تنظیمات و ترقیات مملکتی خود سهیم گردیده، وجود خویش را در احیای نوع بیش‌ازپیش کارآمد و سودمند خواهدگردانید. و هم‌چنین چین که پس از هشت‌سال دیگر داخل در صف دول مشروطه خواهدشد، امروز تربیت بنات را به‌طوری اهمیت داده و ساعی گشته که در هر روزی چند روزنامه مخصوص از طرف خواتین وطن‌پرست به طبع و نشر می‌رسد و به طوری که معروف است، علاوه بر عده کثیری از نسوان که در خود مملکت چین مشغول تحصیل و تربیت هستند، قریب هزار نفر از دختران خانوادگان محترمین چینی به خرج خود و به کمک دولت چین در توکیو که پایتحت ژاپن است، مشغول تحصیل شده‌اند. و نیز جمعی از دختران و خواتین محترمه در چندماه دیگر برای درک تربیت لازمه عازم خاک انگلیس که مهد آزادی سیاسی است، خواهندشد. در همین خاک پاک ایران وقتی که به اطراف خودمان نگاه می‌کنیم، اقدامات طوایف ارامنه، کلدانی و یهود و زرتشتی را در این باب خوب مشاهده می‌کنیم، با آن‌که با ما هم‌خاک و ساکن ایرانند، از زمانی که احداث مدارس نسوان نموده‌اند، از حیث اخلاق و صفات و صنایع و پاکی و درستی، ترقیات عمده نموده‌اند و گوی سبقت را از میدان ما ربوده‌اند».
زن در ایران نو؛ واکاوی مسائل اجتماعی زنان؛ علی باغدار دلگشا؛ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان؛ چاپ‌دوم؛ ۱۴۰۲؛ ص ۴۱
(مطالعه دقیق و خوبی است از مبارزات و فعالیت‌های زنان ایران در چندسال پس از مشروطیت، به نقل از روزنامه «ایرانِ نو»)
