محله دولت، در همسایگی محله اودلاجان، شاید، اعیاننشینترین محله قاجار بود. شاهزادگان و درباریانِ بسیاری در این محله مستقر بودند. نگین این عمارتها، کاخ گلستان است. امروز بسیاری از این آثار از بین رفتهاند، ولی همانها که ماندهاند سند معتبری بر ظرافت و زیبایی معماری ایرانِ آن دوره است. در کنار این نگین تاریخی، یکی از زیباترین عمارتهای این محله تاریخی، عمارت ناصرالدین میرزا است. ناصرالدین میرزا، فرزند مظفرالدینشاه بود. روایت میکنند، او و خواهرش فخرالدوله از معدود افراد خوشفکر و پیشرفته خاندان قاجار بودهاند. مخصوصا فخرالدوله. عمارت به یادگارمانده از ناصرالدین میرزا، در ابتدا، ۱۲۴۶ شمسی، بیش از چهارهزار مترمربع بود. امروز کمتر از یک چهارمِ آن باقی مانده. همین هم برای لذتبردن از زیبایی معماری کافی است. انصافا، مرمت خوبی هم شده و زیباست.
خانه ناصرالدین میرزا یکی از چند بنای گنبدیشکل تهران و با معماری منحصربهفرد کویری در قلب پایتخت است. به جرات میتوان گفت چنین سقف و زیرگنبدی در تمام شهر تهران وجود ندارد، چنانچه اگر تنها عکسهای گنبدخانه بنا را ببینیم، تصور میکنیم بنا مربوط به شهرهایی همچون کاشان، اصفهان و یزد میباشد. در وضعیت موجود، نکته قابل تامل آن است که این عمارت حیاط اندرونی و بیرونی ندارد. فقط یک حیاط مرکزی وجود دارد که در جداره جنوبی آن فضاهای خدمهنشین ساختهشده و شمال حیاط هم شاهنشین و بخش اصلی عمارت است.
احتمال میرود نقشه اصلی ساختمان در گذر زمان، با تغییراتی که داشته، سازمان فضایی رایج خود را از دست دادهباشد و حیاط فعلی که احتمالا حیاط اندرونی بوده، در مقابل عمارت خدمهنشین افتاده. ولی اگر، این عمارت، یا حداقل این بخش از عمارت، از ابتدا چنین بوده، باید آن را نمونه نادر در معماری قاجاری و پیش از آن دانست. عمارتی که شازده و خدمه بدون حائل ساختمانی صلب روبروی هم زندگی میکنند. این نکته و نکات مهم دیگری که عمارت دارد، دیدن آن را جذاب میکند. به دیدن عمارتی برویم در همسایگی محله، با نهصد متر فاصله از خانه اردیبهشت اودلاجان!
نام
|
خانه ناصرالدین میرزا |
قدمت | قاجاریه |
ویژگی خاص | یکی از چند بنای گنبدی شکل تهران |
سلام این خانه را چگونه می توان بازدید کرد من شنیدم متعلق به ارگان دولتی است و قابل بازدید نیست