سلام

جهان اطراف ما هرچه بزرگ‌تر و وسیع‌تر باشد، فکر و اندیشه ما هم بازتر و وسیع‌تر می‌شود. اما وسعت جهان پیرامونی ما تنها در عدد و کمیت مساحت آن نیست، در کثرت و تنوع فعالیت‌ها و کارکردها هم هست. مثال بزنیم: آیا تفکر و جهان‌بینی یک انسان ساده ‌و راحت روستایی‌که نقطه ختم مسائل و دغدغه‌های اصلی‌اش حفاظت مزرعه گندمش یا تعدادی دام است، با تفکر و نگرش کسی که مدیریت یک هولدینگ بزرگ صنعتی را به عهده دارد، یکی است؟ تنوع و جنس مسائلی که این مدیر با آن‌ها روبرو است اصلا قابل قیاس با مشکلات آن روستایی عزیز نیست. یادآور شویم صحبت سر مهربانی و خلوص رفتار و این قبیل مسائل نیست. صحبت بر سر وسعت و عمق نگرش آدم‌ها به جهان بیرونی‌است. با استثناها هم کاری‌نداریم. ممکن است آدمی استثنایی در یک روستا باشد که تفکرش برای حل و فصل مسائل جهانی هم قد بدهد. با میانگین آدم‌ها کار داریم.

غرض از این یادداشت آن است که بدانیم تاثیر محیط و زیستگاه در تفکر و منش آدم‌ها چقدر است. گزاره اصلی آن است‌که هرچه میدان عمل آدم‌ها در محل زندگی‌شان وسیع‌تر و متنوع‌تر باشد، اصولا، تمرین فکری آدم‌ها برای حل مسائل پیچیده‌تر بیشتر است. اما، برای این‌که صحبت کمی روشن‌تر شود، چند مثال می‌زنیم. نخست در ایران. آیا کسانی که در پایتخت زندگی می‌کنند، امکان گسترش فکری و رفتاری بیشتری دارند یا کسانی که مثلا در شهر کوچک ساوه یا بندرلنگه زندگی می‌کند؟