کوچه پس کوچه های تهــران قدیم پــر از خانه های قدیمی با معماری اصیل ایرانی اســت که خیلی‌هایشــان تا بــه امــروز به عنوان لوکیشــن فیلم‌های ســینمایی و تلویزیونی استفاده شده اســت. کثرت بناهای قدیمی و ارزشــمند تاریخی در محلــه عودلاجان باعث شده تا این محله به یکی از محله‌های پرجاذبه برای گردشــگران داخلی و خارجی تبدیل شــود. خیلی از گردشگران این محله را برای آشــنایی بــا آثار به یــادگار مانده از یهودیــان کــه در دوره‌ای در ایــن نقطه زندگی می‌کردند انتخاب می‌کنند.

کنیسه عزرا یعقوب از جمله جاذبه‌های گردشگری به یــادگار مانــده از یهودیان اســت کــه همــواره پذیرای گردشــگران زیــادی اســت این کنیسه در خیابان مصطفی خمینی کوچه ســنگی و کوی حکیم واقع شده است. کنیسه صدساله‌ای که عبادتگاهی مهم برای یهودیان محسوب می‌شــود و از جایگاه ویژه‌ای در بین پیروان این دیــن برخوردار اســت.

به خاطر همین اســت که هنوز مراســم خاص مذهبی یهودیان در آن برگزار می‌شود. کنیسه عزرا یعقوب یکــی از قدیمی‌ترین کنیســه‌های تهران اســت کــه در فضایی به وسعت ۵۲۴ مترمربع در سال ۱۲۷۳به وصیت عزرا یعقوب تاجر پرآوازه یهودی ساخته شده است. این کنیسه درســت است قدیمی‌ترین کنیســه یهودیــان در عودلاجــان اســت اما نخســتین کنیسه نیست.

نخســتین کنیسه، کنیسه حاجی برخوردار بود. مطالعات پیرامون این کنیسه در دوره قاجار، حکایت از آن داشت که عمرش به دوره فتحعلی شــاه می‌رســد. این کنیســه با توجه به جمعیت یهودیان آن زمان تهران ســاخته و پیروان حضرت موسی کلیم‌الله آیین‌های مذهبی را در آن جا برگزار می‌کردند. از این کنیسه امروز هیچ رد و نشانی در عودلاجان دیده نمی‌شــود و فقط می‌توان نامش را در کتاب‌های تاریخی به چشم دید.

در کنیسه عزرا یعقوب تورات‌های قدیمی نگهداری می‌شــود که مورد توجه پیروان دین یهودیت و ســایر گردشگران است. این تورات قدیمی وقف حاجی برخوردار، سازنده کنیسه حاجــی برخوردار اســت. او از تاجران یهودی بــود و یادگاری‌های زیــادی از خود در محله یهودینشــین عودلاجان آن زمــان به یادگار
گذاشته اســت که از جمله می‌توان به حمام سرچال اشاره کرد.

فرزانــه ابراهیـم‌زاده دربــاره این کنیســه‌ها مطالعــات جامعــی انجام داده اســت: «عزرا یعقــوب تاجر یهودی بود که برای نخســتین بار با تجار منچستر انگلستان وارد معامله شد. بیوه عــزرا یعقوب – صنوبر حــق نظر- طبیب مخصوص مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه، طبق وصیت شــوهرش، قســمت اعظم ثروت او را در راهکارهای خیریه خــرج کرد. او علاوه بر کنیســه، یک آب‌انبار که احتیاج شــش ماهه محله عودلاجــان را کاملا تأمیــن می‌کرد را ساخت. علاوه بر این ســاختمانی را هم برای مکتب‌خانه ســاخت. تا دهه ۱۳۴۰خورشیدی، این کنیسه، یکی از مراکز مهم تجمع یهودیان در محله سرچال بوده است.

این کنیســه همچنیــن پناهگاه بســیاری از یهودیان آواره‌ای بود که از سمرقند و بخارا به ایران آمدند. در جنگ جهانی دوم نیز بخشــی از یهودیان لهستانی در این کنیسه اسکان داده شــدند. این کنیسه چند سالی متروک بود اما در سال ۸۳ با حمایت انجمن کلیمیان تهران بازسازی شده است.

کنیســه در انتهای یک کوچه بن‌بست باریک واقع شــده. وارد حیاط بزرگ که می‌شــویم در عین ســادگی دلبرانه هــای خودش را هم دارد. امــا دنیای خاکســتری بیرون کنیســه بــا دنیای گــرم و رنگارنگ داخــل اصلا قابل قیاس نیســت. سرزندگی و شــادمانی از در و دیوار این کنیســه فریاد میزد.

چیدمان رنگی کنیســه امیدبخش بندگانی اســت که برای لحظه‌ای عبادت خود را به قدیمی‌ترین کنیسه تهران می‌رسانند. در یک ســوی کنیســه پنجره‌های بلند با قاب‌های نیم‌دایره رو به حیاط باز می‌شود و در ســوی دیگر به تقارن همین پنجره‌های باصفا طاقچه‌های بزرگی قرار دارد که تاریخ یهودیان در محله عودلاجان را در قالب قاب عکس‌های فراوان در آغوش کشیده‌اند.