حومه‌های سمرقند!

«تیمور که مقارن با فروپاشی ایلخانان در نزدیکی سمرقند به دنیا آمد، از نژاد مغول، اما مسلمان بود و فرهنگ و زبان ترکی داشت. مسیر زندگی او از یک راهزن تا یک سردار فاتح، شباهت‌هایی با مسیر زندگی چنگیزخان دارد، هرچند شاید تفاوت‌های آن‌ها بسیار بیش از شباهت‌هایشان باشد. سپاهیان او به شیوه پیشینیانش سازماندهی شده‌بو، و خود او بی‌تردید فرماندهی فوق‌العاده با استعداد و موفق بود. اما او به چنان ویرانگری و ظلم و ستم بی‌حسابی دست یازید که از دیدگاه چنگیزخان می‌توانست بی‌معنا قلمداد شود، و باید توجه داشت که عذر او به عنوان یک مسلمان و کسی که در یک جامعه «متمدن» پرورش یافته‌بود، کمتر پذیرفتنی است. شالوده قدرت او در ماوراءالنهر، در نتیجه دفاع از این سرزمین در مقابل دست‌اندازی‌های ایلات مغولستان تحکیم شد. دنیایی ویران شدتا ماوراءالنهر، و به‌ویژه پایتخت تیمور، سمرقند، شکوه‌و جلال بیشتری پیدا کند. در این شهر حومه‌هایی تاسیس شد که نام شهرهای بزرگ دنیای اسلام را که تیمور ویران کرده‌بود، بر خود داشت. لذا اهالی بومی سرزمین او دلیلی نداشتند که از بابت رفتار او شکایتی داشته‌باشند، هرچند خود او نیز مانند سپاهیانش از طوایف کوچنده بود. اما دوران زندگی تیمور، به واقع سلسله لشکرکشی‌های غارتگرانه و در مقیاسی عظیم بود. وی فاقد خصوصیات دولتمردمآب چنگیزخان بود و پس از خود نیز یک امپراطوری به عظمت یا مداومت امپراطوری مغول باقی نگذاشت.»

مغول‌ها؛ دیوید مورگان، عباس مخبر؛ نشر مرکز؛ چاپ اول؛ ۱۳۷۱؛ ص ۲۴۹

(این کتاب سی‌سال پیش منتشر شده و تاریخچه نسبتا مستندی از شکل‌گیری امپراطوری مغول در چین، ایران و اروپا است!)

 

 

lalehzar
0
لطفا اگر نظری دارید برای ما ارسال کنیدx