سلام

بسیاری‌ها تصور می‌کنند برای داشتن خانه‌ای زیبا باید پول بیشتری خرج کرد. تصور می‌کنند زیبایی با هزینه و خرج نسبت مستقیم دارد. متاسفانه، این مثل قدیمی را تکرار می‌کنند که هرچقدر پول بدهی همانقدر هم آش می‌خوری. در میان عوام، عموما، وقتی می‌خواهند از زیبایی یک عمارت تعریف کنند، می‌گویند «خوب خرج کرده!». یعنی چون خیلی خرج کرده پس زیبا درآمده. در میان دیگرانی هم این باور وجود دارد که مصالح یک بنا ارزش و زیبایی آن را تعریف می‌کند. می‌گویند «کلی سنگ کار کرده!». انگار سنگ، به‌خودی خود زیبایی می‌آورد. بگذریم از باورهای اشتباه‌تر که استفاده از لوازم ومصالح خارجی را دال بر زیبایی می‌دانند. مدام تکرار می‌کنند، «تمام کاشی‌ها ایتالیایی است!» یا «یخچالش آمریکایی است!».
آیا، واقعا، زیبایی به این حرف‌ها و لوازم است؟ اگر چنین باشد، باید بپذیریم که زیبایی یک انسان به لباس و کفش اوست! واقعا چنین حکمی می‌توان داد؟ یا مثلا می‌توان گفت فلانی زیباست چون اهل فلان‌جا است؟ این نوع حکم‌ها، آیا، ستم به انسان و ظلم به زیبایی نیست؟ آیا با چنین باورهایی راه به گمراهی نمی‌بریم؟
امروز هر انسان منصف و خردمندی می‌داند نقش لوازم و مصالح در زیبایی یک عمارت نقش کاملا مشخص و تعریف‌شده‌ای است. مصالح، هرچه باشد، به‌خودی خود، عامل تعیین‌کننده زیبایی نیست. امروز با آجر گری، که ارزان‌ترین و رایج‌ترین آجر بنایی کشور است، خانه‌های زیبایی می‌شود ساخت که با گران‌ترین سنگ گرانیت کشور هم نمی‌توان ساخت. مهم آن است که با این آجر چه رفتاری داشته باشیم. درست مثل رفتار با آدمیزاد. رفتار ما با یک شخص ممکن است او را تبدیل به دشمن ما، یا برعکس رفیق ما کند. ما باید رفتار متناسب با ذات‌و خواص آجر با آن داشته‌باشیم و آن را درست استفاده کنیم. همان‌گونه که ما نمی‌توانیم آدمی را به‌خاطر ضعف مالی‌اش فاقد سلیقه و فکر بدانیم، آجر را هم بخاطر ارزان‌بودن نمی‌توانیم فاقد ارزش و زیبایی بدانیم و از آن فقط در چیدن جرز و دیوار داخلی استفاده کنیم. آجر را می‌توان در نمای عمارت فاخر استفاده کرد.

این درس را ما از تاریخ داریم. هنوز هم زیبایی‌های عمارت‌های آجری سلجوقی و ایلخانی، پس از صدها سال از عمرشان، هم‌چنان می‌تابد و فخر می‌فروشد. عمارت را به تناسبات و ارزش‌های معماری آن باید سنجید نه با مصالح به‌کاررفته در آن. در تاریخ شریف‌و زیبای خودمان، عمارت پرشکوه تخت‌جمشید را داریم با مصالح غالب سنگ و ظرافت‌های معماری و مهندسی آن، و مساجد جامع بروجرد، سمنان و دیگر شهرها را با مصالح غالب آجر. آن‌چه که یک بنا را زیبا و فاخر می‌کند، تفکر و ارزش‌های انسانی پسِ پشتِ آن است نه سنگ و آجر و شیشه. آن فکر و ارزش را دریابیم نه هزینه و خرج بالاآمدن یک بنا را با این یا آن مصالح. اصل را دریابیم و فرع را واگذاریم!

نوشته‌ی بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۲۶

0
لطفا اگر نظری دارید برای ما ارسال کنیدx