تهرانیِ اصل، یک‌چهارم جمعیت تهران ناصری!
«در سرشماری نجم‌الملک (۱۸۶۸ میلادی)، کلیه مناطق تهران به استثنای «عمارات خاصه اعلی‌حضرت شاهنشاه» سرشماری شد و سپس به خارج از شهر پرداخت و خانه‌های اطراف را تاحد حصن و خندق جدید دارالخلافه ناصری شمارش کردند. . . مواردی که در این سرشماری ذکر شد، عبارتند از عدد اشخاص صاحب‌خانه، اشخاص اجاره‌نشین، مردان، زنان بزرگ، اطفال شیرخوار تا پنج سال، جوانان از پنج تا پانزده سال، خواجه و غلام‌سیاه، کنیز، دایه و خدمتکار و گیس سفید، نوکرهای مردم، پیوست اشخاص قاجاری، اشخاص تهرانی‌الاصل یا متولد تهران، اصفهانی، آذربایجانی، طلاب، اشخاصی که در فصل تابستان حتما به ییلاق می‌روند، ناقص الاعضا، زردشتیان، فرنگی‌های متوقف در تهران، ارامنه، یهودیان و عدد بیوت آن‌ها، دکان‌های خبازی، مساجد، مدارس، تکایا، حمام‌های عام، کاروانسراها، یخچال‌ها، دستگاه‌های کوره‌پزی و عدد اصطبل‌های خاص. کل جمعیت تهران بر اساس این سرشماری، ۱۵۵۷۳۶ نفر برآورد شده‌است که از این میان، ۸۴۸۰ نفر سپاهی هستند. بر اساس این سرشماری، حدود ۶۹٫۲ درصد خانوارها صاحب‌خانه و ۳۰٫۸ درصد اجاره‌نشین بودند. در میان محلات پنج‌گانه، و هم‌چنین نواحی خارج شهر، بیشترین جمعیت متعلق به اودلاجان است، (۲۶ درصد) و بعد چالمیدان (۲۳درصد)، سنگلج (۲۰درصد)، بازار (۱۸درصد)، محلات خارج از شهر (۱۱درصد) و ارک (۲ درصد) از کل جمعیت تهران را دارا بوده‌اند. نکته جالب دیگر این رساله آن است که تنها ۲۶٫۶ درصد از سکنه شهر تهرانی‌الاصل یا متولد تهران بوده‌اند و بقیه را مهاجرین تشکیل می‌دادند. از میان غیر تهرانی‌ها، ۶٫۷ درصد اصفهانی، ۵٫۵ درصد آذربایجانی، ۱٫۳ درصد قاجار و ۵۹٫۶ درصد متفرقه»
«گنجینه- دفتر دوم: طهران»؛ سازمان اسناد ملی ایران؛ دفتر پژوهش و تحقیقات؛ چاپ اول؛ ۱۳۶۸؛ ص ۵۳
