«خانه» و «کوچه»
«با ورود به پروژه «خانه اردیبهشت اودلاجان» بود که متوجه شدم معماری یعنی مرمت شهری. یعنی مرمت اجتماعی و مرمت مدنی. پیش‌بینی‌هایی از تاثیرات مثبت احتمالی این پروژه بر محله داشتیم، اما هیچ‌گاه تصور نمی‌کردیم تاثیرش تا حدی باشد که نزاع بین اهالی از بین برود و زمینه‌ای باشد برای شکل‌گیری تعامل و بهبود روابط‌شان با یکدیگر. بدون شک، این تاثیر مثبت به خاطر تصمیمی بود که با توجه به شرایط آن‌زمان (در اوج همه‌گیری کرونا در کشور) با رضا کیانیان و فرهاد توحیدی گرفتیم؛ این‌که آن‌جا را به‌هیچ‌وجه تبدیل به سفره‌خانه نکنیم. حتی در آن زمان پیش‌قراردادهایی هم از دوستان رستوران‌دار دریافت کرده‌بودیم؛ اما نمی‌خواستیم با راه‌اندازی سفره‌خانه، اهالی محله را کارگر خودمان کنیم، بلکه می‌خواستیم خودمان کارگر محله باشیم و تنها به تعریف کافه‌ای کوچک در مجموعه بسنده کردیم. از آن زمان بود که تصمیم گرفتیم فعالیت‌مان را در حوزه فرهنگی بیشتر کنیم. از انتشار بیش از ۲۵۰ شماره هفته‌نامه «اردیبهشت اودلاجان» گرفته تا برگزاری بیش از ۱۳۶ شب فیلم (تا کنون) که در آن اهالی محله و مهمانان همراه با کارگردان فیلم را تماشا و درباره آن صحبت می‌کنند. حضور کودکان در این نشست‌ها برای تماشای مستندهایی که حتی درک درستی از آن‌ها ندارند، باعث شد تصمیم بگیریم دوشنبه‌ها را روز کودک و نوجوان اعلام کنیم و فیلم‌های متناسب با آن‌ها نمایش دهیم. . . ما کاری را تعریف کردیم که اهالی محله را به خود جذب کند، حالا آن‌ها کاری می‌کنند تا ما جذب موضوعاتی شویم که باعث ایجاد تغییر شود. ما هرکاری در خانه اردیبهشت اودلاجان کردیم، بازتابش را در ادبیات محله مشاهده کردیم. به قول پاتریک شوماخر، «معماری یعنی سلسله روابطی که تاثیر متقابل بر هم می‌گذارند و تشکیل یک سیستم خودسازنده می‌دهند.» دیگر صحبت بر سر مکان و فضا و زمین نیست. بلکه مسئله «سلسله روابط» است. . . این را از نزدیک در خانه اردیبهشت اودلاجان تجربه کردیم. در گذشته، خانه‌ها چندعملکردی بودند. ما در خانه به دنیا می‌آمدیم، روزمرگی‌های‌مان را سپری می‌کردیم، درس می‌خواندیم یا حتی کار می‌کردیم. به مرور همه این عملکردها را از خانه گرفتیم و برایش فضاهایی مشخص تعریف کردیم. در بیمارستان به دنیا می‌آییم، در مدرسه درس می‌خوانیم و خارج از خانه کار می‌کنیم. و . . اکنون دوباره در حال بازگشت به گذشته هستیم. می‌توانیم به صورت آنلاین در خانه درس بخوانیم یا به صورت دورکاری در خانه کار کنیم. . . . این بازگشتی آگاهانه است، نه اجباری. . . این، در معماری هم وجود دارد.»
کوچه؛ مجله فرهنگی‌هنری؛ شماره ۲۴، دی ۱۴۰۳؛ چاپ اول؛ ص ۳۱
(مجله‌ای تخصصی با رویکرد شهر و معماری که در کوچه بیست‌چهارم، نگاهی هم به خانه اردیبهشت اودلاجان دارد)
