برای آغلها چه فکر کردهاید؟!
«این مصاحبه قبل از زلزله مخرب شهریور ۱۳۴۱ تهیه شدهبود. و چون انتشارش در «کیهان ماه» به مشکلاتی برخورد، من که جلال آلاحمدم، باز سراغ مهندس سیحون رفتم. میخواستم برخی نکات را روشن کنم. .
«هوشنگ سیحون: «درستاست، به همین مناسبت ما پیشبینیهای لازم کردهایم. طرحهای مختلف برای تجدید بنای دهات زلزلهزده ریختهام». و صدا کرد و جوانهای دانشکده هنرهای زیبا هم آمدند و دفتر طرح را گشودند که از میان سیچهل طرح، یکی را انتخاب کردیم. طرحی که آقای مهندس صانعی- استاد کرسی ساختمان- تهیه کرده. در این طرح، خانهها در بلوکهای چهارتایی است و ساختمانشان مقرون به صرفاست و با مصالح محلی هم میشود ساخت و مهمتر از همه اینکه هر دیواری با زاویه قائمه دیوار دیگر را قطع میکند و ناچار در مقابل زلزلههای احتمالی مقاومت دارد. پرسیدم: آلاحمد: «میدانید زندگی دهاتی بیتوجه به سمت قبله نمیگذرد». سیحون: «میدانم. میشود یکی از دو آکس ساختمان را روی خط قبله گذاشت و چون در فصلهای مختلف آفتاب میگردد، هر چهار خانه به تناوب از آفتاب استفاده میکنند». آلاحمد: «خوب، این از این خانهها. برای آغلها چه فکر کردهاید؟» سیحون: «گفتیم فعلا جان آدمها را نجات باید داد، تا بعد به فکر چهارپایان باشیم.» آلاحمد: «فکر نمیکنید اگر آغلها را هم در بلوکهای چهارتایی یا دهتایی یا اصلا بهصورت آغل اشتراکی برای تمام اهل ده بسازیم بهتر باشد؟». سیحون: «گمان نمیکنم اهل ده رضایت دهند. آنوقت هر شب دعوا خواهندداشت». آلاحمد: «من قول میدهم هیچکس مخالفت نکند. اهالی ده هرکدام چهارپاهای خودشان را با اسم و رسم میشناسند. علاوه بر نشانههایی که هرکدام بهشان میگذارند. یک آغل اشتراکی اولین قدم هم هست برای دیگر کارهای دستهجمعی که در دهات ما جایش حسابی خالی است». سیحون: « به هرصورت هنوز طرحی نریختهایم. اگر قرار شد طرحی برای آغلها بریزیم، باید به این نکته توجه کنیم»»
مکالمات؛ گفتهها و شنیدههای جلال آلاحمد؛ بهکوشش شمس آلاحمد؛ انتشارات فردوس؛ چاپ یکم؛ ۱۳۷۴؛ ص ۵۴
(مجموعه گفتگوها و گاه مکاتباتی از جلال آلاحمد که خیلی نوستالژیک و البته به یاد ماندنی هستند، از جمله همین گفتگو.)
