کارمند دون‌پایه گرمساری که از شان و منزلت تاریخی کارخانه متروک پنبه پاک‌کنی شهرش می‌گوید و دوستداران میراث را در این فضا راهنما می‌شود، همان‌قدر سرمایه ملی و اجتماعی به شمار می‌رود که فلان استاد معماری دانشگاه آزاد که کلاس‌های میدانی خودرا در بافت تاریخی شهر برگزار می‌کند. این‌ها همه، نشانه‌های بسار مهم و زیبایی هستند از تمنای سربرکشیده در میان مردم کشور برای حراست و حفاظت از داشته‌های فرهنگی و مدنی این سرزمین. قدر همه این‌ها را باید دانست. امروز، برخلاف دو سه دهه پیش، تخریب بافت تاریخی به بهانه توسعه شهری افتخار محسوب نمی‌شود. امروز تقریبا تمام کسانی که در روزگاری نه چندان دور با افتخار بر بلندای بولدوزر می‌نشستند و خانه‌های تاریخی را با خاک یکسان می‌کردند از کرده خویش پشیمانند و گاه جزو هواداران احیای بافت تاریخی شده‌اند و در کارگروه‌های مختلف برای بافت و ابنیه تاریخی فعال هستند. این اقبال عمومی را می‌توان تا حدزیادی ناشی از آگاهی عمومی درباره ارزش‌های ملی و فرهنگی دانست و گرامی داشت. در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور به این می‌نازند که در ایام گردشگری، مثل نوروز، بر دروازه شهر یا روستا، پرده بزنند که به «شهر تاریخی» خوش آمدید! همین اهالی ساده شهرها و روستاها هستند که در ورودی شهر یا میدان‌های آن میز خدمت می‌چینند برای راهنمایی مسافران. کم چیزی است این؟

بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۲۴۰