این‌جاست‌که متفکرین برنامه‌ریز جهان دنبال یافتن عناصر و زمینه‌های متنوع در معادله بده‌بستان جهانی هستند. یکی از مهم‌ترین و پایدارترین اقلام هرشهر برای ورود به بازار بده‌بستان جهانی، قلمرو فرهنگ است. چرا مهم است؟ چون نشان‌دهنده یک هویت مشخص است و تنه‌به تنه برند و آوازه می‌زند. و چرا پایدارتر است چون هر شهر و ملتی می‌تواند فرهنگ پایا و پویای خودش را داشته‌باشدکه قابل تولید توسط شهر یاجامعه دیگر نیست. اما موضوع به همین سادگی هم نیست. فرهنگ یک امر جاری و ساری است. یعنی هم باید جریان داشته‌باشد و هم باید قدرت سرایت به جوامع دیگر. فرهنگ ابزار جنگ نیست. ابزار جدایی نیست. حوزه‌ای عمومی و ارادی است. هیچ‌کس را در هیچ‌کجای عالم نمی‌توان به زور وارد علاقمندان یک فرهنگ کرد. افراد و جوامع فرهنگ یا پاره‌فرهنگ را خودشان می‌پذیرند. پس برای پایداری در بازار بده‌بستان جهانی باید مسلح به فرهنگ پیشرو و آینده‌گرا بود. با چنین بستر و زمینه‌ای می‌توان درجهان امروز دوام آورد و افول نکرد. به گفته یکی از بزرگان معماری، فرهنگ هر جامعه در حقیقت قصه آن جامعه است. بنابراین وقتی وارد بازار بده‌بستان فرهنگی با جهان می‌شویم، وارد بازار خرید و فروش قصه می‌شویم. امروز هر شهر و حتی هر خانه باید قصه داشته‌باشد، در غیر این‌صورت کالبدی بی‌روح‌و بی‌اثر است. پس برای روایت قصه شهرمان باید آماده شویم. باید پیرنگ این قصه‌را از میان لایه های تاریخی و اجتماعی آن بیرون بکشیم و روایت‌های امروزی بر آن سوار کنیم. قصه‌ای با ریشه‌های تاریخی برای جهان امروز.

بهروز مرباغی
سرمقاله نشریه اردیبهشت اودلاجان شماره ۱۵۹